Дүшәмбе көнне Төркия һәм Сүрияне тетрәгән көчле җир тетрәү аркасында 8000гә якын кеше үтерелде, дистәләрчә мең кеше яраланды.
Ике илдә меңләгән биналар җимерелде һәм ярдәм агентлыклары Сириянең төньяк-көнбатышында "катастрофик" нәтиҗәләр турында кисәтәләр, анда миллионлаган зәгыйфь һәм күчерелгән кешеләр гуманитар ярдәмгә таянганнар.
Эзләү һәм торгызу операцияләрендә ярдәм күрсәтүче дөнья җәмәгатьчелеге белән зур коткару эшләре бара.Шул ук вакытта агентлыклар афәттән үлүчеләр сизелерлек күтәрелергә мөмкин дип кисәтәләр.
Менә без җир тетрәү турында һәм ни өчен ул үлемгә китергәнен беләбез.
Earthquakeир тетрәү кайда булды?
Бер гасыр эчендә төбәктә булган иң көчле җир тетрәүләрнең берсе дүшәмбе иртәсендә иртәнге 4тә кешеләрне йокыдан тетрәтте, җир тетрәү Нурдагидан көнчыгышка 23 километр ераклыкта, Төркиянең Газиантеп өлкәсендә, тирәнлектә. 24,1 километр (14,9 миль), АКШ Геологик тикшеренүләре (USGS).
Беренче вакыйгадан соң ук сәгатьләрдә регионда җир тетрәүләр булды.Беренче җир тетрәүдән соң 11 минуттан соң 6,7 балллы җир тетрәү булды, ләкин 7,5 зурлыктагы иң зур темблор тугыз сәгатьтән соң кичке 1:24 тә бәрелде, USGS мәгълүматлары буенча.
Беренче җир тетрәүдән төньякта 95 километр (59 миль) төньякта булган 7,5 магнитудалы җир тетрәү әлегә кадәр теркәлгән 100 дән артык җир тетрәүдән иң көчлесе.
Коткаручылар хәзер вакытка һәм элементларны чикнең ике ягында чүп-чар астыннан чыгару өчен ярышалар.Төркиядә 5700 дән артык бина җимерелде, дип хәбәр итә илнең афәт агентлыгы.
Дүшәмбе җир тетрәү шулай ук Төркиядә узган гасырда кичергән иң көчлеләрнең берсе булды - 1939 елда илнең көнчыгышында 7,8 магнитудалы җир тетрәү булды, нәтиҗәдә 30,000 артык кеше үлде, USGS мәгълүматлары буенча.
Ни өчен җир тетрәүләр була?
Earthquир тетрәүләр дөньяның һәр континентында - Гималай тауларының иң биек тауларыннан алып, Deadле диңгез кебек иң түбән үзәннәргә кадәр, Антарктидадагы салкын төбәкләргә кадәр була.Ләкин бу җир тетрәүләрнең таралуы очраклы түгел.
USGS җир тетрәүне “җирнең калтыравы аркасында гаепнең кинәт тайпылуы аркасында тасвирлый.Earthирнең тышкы катламындагы стресслар гаепнең якларын бергә этәрәләр.Стресс көчәя һәм кыялар кинәт тайпылалар, җир кабыгы аша үткән һәм җир тетрәү вакытында без селкенгән дулкыннарда энергия җибәрәләр. "
Quир тетрәүләр сейсмографлар ярдәмендә үлчәнәләр, җир тетрәүдән соң throughир буйлап йөргән сейсмик дулкыннарны күзәтәләр.
Күпләр моңа кадәр озак еллар галимнәр кулланган "Рихтер Шкаласы" терминын таный алалар, ләкин бу көннәрдә алар гадәттә үзгәртелгән Меркалли интенсивлык масштабына (MMI) иярәләр, бу USGS мәгълүматлары буенча җир тетрәү күләменең төгәл чарасы.
Earthquир тетрәүләр ничек үлчәнәләр
Нигә бу үлемгә китергән?
Бу җир тетрәүне үлемгә китерүче берничә фактор ярдәм итте.Аларның берсе - ул булган көн.Theир тетрәү иртә белән башлангач, күпләр үз караватларында булдылар, һәм хәзер өйләре калдыклары астында калалар.
Моннан тыш, салкын һәм дымлы һава торышы регион аша хәрәкәт иткәндә, начар шартлар чикнең ике ягында коткару һәм торгызу эшләрен шактый катлауландырды.
Температура инде бик түбән, ләкин чәршәмбегә кадәр нульдән берничә градуска төшәр дип көтелә.
Хәзерге вакытта Төркия һәм Сүрия өстендә түбән басым өлкәсе тора.CNN өлкән метеоролог Бритли Риц әйтүенчә, бу хәрәкәт Төркия үзәгеннән "салкынрак һава" китерәчәк.
Чәршәмбе иртәсендә Газиантепта -4 градус (24,8 градус салкында) һәм Алеппода -2 градус булыр дип фаразлана.Пәнҗешәмбе көнне фараз алга таба -6 градуска һәм -4 градуска кадәр төшә.
Ярдәм бригадаларына зыян күргән җиргә барып җитү шартларны инде катлауландырды, Төркия сәламәтлек саклау министры Фахреттин Кока, вертолетларның дүшәмбе көнне начар һава торышы аркасында очып китә алмавын әйтте.
Шартларга карамастан, түрәләр резидентлардан өстәмә җир тетрәү борчулары астында биналарны үз куркынычсызлыгы өчен калдырырга куштылар.
Ике илдә дә шулкадәр зур зыян булганда, күпләр фаҗигадә җирле төзелеш инфраструктурасы роле турында сораулар бирә башлый.
USGS структур инженеры Кишор Джайсвал сишәмбе көнне CNN телеканалына әйтте, Төркия үткәндә зур җир тетрәүләр кичергән, шул исәптән 1999-нчы елда булган җир тетрәү.көньяк-көнбатыш Төркиягәһәм 14000 дән артык кешене үтерде.
Jaiswal әйтүенчә, Төркиянең күп өлешләре бик югары сейсмик куркыныч зоналар итеп билгеләнгән, һәм шулай итеп, төбәктә төзелеш кагыйдәләре төзелеш проектлары бу төр вакыйгаларга каршы торырга тиеш һәм күпчелек очракта катастрофик җимерелүдән сакланырга тиеш - дөрес эшләнгән очракта.
Ләкин барлык биналар да хәзерге Төркия сейсмик стандарты буенча төзелмәгән, диде Джайсвал.Дизайн һәм төзелештәге җитешсезлекләр, аеруча иске биналарда, күп биналар тетрәү авырлыгына каршы тора алмый.
"Әгәр сез бу структураларны сейсмик интенсивлык өчен эшләмәсәгез, алар дизайн тормышында очрарга мөмкин, бу структуралар яхшы эшләмәскә мөмкин", диде Джайсвал.
Jaiswal шулай ук кисәткән структураларның күбесе "без күргән ике көчле җир тетрәү аркасында сизелерлек зәгыйфьләнергә мөмкин" дип кисәтте.Бу начарланган структураларны җимерер өчен көчле җир тетрәүне күрү өчен кечкенә мөмкинлек бар.Шуңа күрә бу җир тетрәү вакытында кешеләр бу көчсезләнгән структураларга бу коткару эшләре өчен бик игътибарлы булырга тиеш. "
Пост вакыты: 08-2023 февраль